Standardy ochrony małoletnich w podmiocie wykonującym działalność leczniczą – już od 15.08.2024

Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. zmieniająca Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz inne akty prawne wprowadziła nowe rozwiązania mające na celu lepszą ochronę dzieci przed przemocą. Jednym z tych rozwiązań są standardy ochrony małoletnich. Zgodnie z art. 7 pkt 6 tej nowelizacji, do ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich dodano rozdział 4b zatytułowany „Standardy ochrony małoletnich”. Przepisy te weszły w życie 15 lutego 2024 r., a podmioty zobowiązane do ich wprowadzenia mają czas do 15 sierpnia 2024 r. na wdrożenie tych standardów. Przestrzeganie tych wymogów jest obowiązkowe, a ich realizacja będzie kontrolowana, z możliwością nałożenia kar za nieprzestrzeganie przepisów.

Podmioty Odpowiedzialne za Wdrożenie Standardów

Obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich dotyczy szerokiego kręgu podmiotów świadczących usługi dla dzieci. Zgodnie z art. 22b ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym, obowiązek ten spoczywa m.in. na:

• organach zarządzających placówkami medycznymi, w których przebywają dzieci,
• organizatorach działalności medycznej skierowanej do małoletnich.

Chociaż pojęcia placówki medycznej i działalności medycznej nie zostały dokładnie zdefiniowane, ustawodawca objął tym obowiązkiem szeroką grupę podmiotów, w tym przedsiębiorców, publiczne zakłady opieki zdrowotnej, jednostki budżetowe, instytuty badawcze, fundacje, stowarzyszenia oraz jednostki wojskowe, w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą.

Za wdrożenie standardów odpowiadają organy zarządzające placówkami medycznymi lub osoby prowadzące indywidualną praktykę.

Elementy Standardów

Kodeks Bezpiecznych Relacji Personel – Dziecko

Art. 22c ust. 1 pkt 1 ustawy przewiduje wprowadzenie zasad zapewniających bezpieczne relacje między personelem a dziećmi, w tym określenie zachowań niedozwolonych. Taki kodeks ma na celu zredukowanie ryzyka krzywdzenia dzieci i jest elementem profilaktyki oraz budowania kultury organizacyjnej w placówce.

Procedura Interwencji i Osoby Odpowiedzialne za Przyjmowanie Zgłoszeń

Osoby pracujące z dziećmi muszą znać procedury identyfikowania i interweniowania w sytuacjach krzywdzenia. Standardy powinny określać zasady postępowania w takich przypadkach oraz wskazywać osoby odpowiedzialne za zgłaszanie podejrzeń i podejmowanie odpowiednich działań.

Dokumentowanie Działań

Standardy ochrony małoletnich powinny obejmować sposób dokumentowania i przechowywania zgłoszonych incydentów. Dobrą praktyką jest stosowanie kart interwencji zawierających dane dziecka, osoby zgłaszającej oraz opis podjętych działań.

Ewaluacja Standardów

Ustawodawca wymaga regularnych przeglądów i aktualizacji standardów co najmniej raz na dwa lata. Proces ten powinien być odpowiednio udokumentowany.

Edukacja Personelu i Osoby Odpowiedzialne za Ten Proces

W art. 22c ust. 1 pkt 5 nałożono obowiązek wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za szkolenie personelu z zakresu stosowania standardów ochrony małoletnich.

Informowanie Rodziców i Dzieci o Standardach

Standardy powinny być dostępne dla rodziców i dzieci, np. poprzez stronę internetową placówki oraz wywieszone w widocznym miejscu. Należy również przygotować wersje standardów dostosowane do dzieci w różnym wieku.

Kodeks Bezpiecznych Relacji Dziecko – Dziecko

Standardy muszą także określać zasady bezpiecznych relacji między dziećmi, wskazując na zachowania dozwolone i niedozwolone oraz sytuacje zagrażające bezpieczeństwu.

Zasady Bezpiecznego Dostępu do Internetu

Standardy powinny zawierać procedury ochrony dzieci przed szkodliwymi treściami w Internecie i innych mediach, zabezpieczając dostęp do infrastruktury informatycznej.

Tworzenie Planu Wsparcia Małoletniego po Ujawnieniu Krzywdzenia

Standardy muszą uwzględniać zasady tworzenia planu pomocy dla dzieci, które doświadczyły krzywdzenia, korzystając z zasobów placówki oraz zewnętrznych instytucji specjalistycznych.

Sytuacja Dzieci ze Specjalnymi Potrzebami

Standardy ochrony małoletnich muszą uwzględniać potrzeby dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, dostosowując procedury komunikacji i pomoc do ich możliwości zrozumienia.

Obowiązek Weryfikowania Personelu

Nowelizacja z dnia 28 lipca 2023 r. rozszerzyła obowiązki weryfikacji osób dopuszczanych do pracy z dziećmi. Każda osoba musi być sprawdzona pod kątem przeszłości kryminalnej w odpowiednich rejestrach, a także przedłożyć stosowne dokumenty potwierdzające brak wyroków za określone przestępstwa.